Czy rośliny „potrafią" przewidywać, zapamiętywać, uczyć się i oceniać błędy? Które z nich lubią metale ciężkie? Ile gatunków roślin mięsożernych występuje na świecie? Na jakiej zasadzie mikroskopijnej wielkości ziarna pyłku mogą przydać się w kryminalistyce? Do czego służą grzyby arbuskularne? Dlaczego Antarktyka jest obszarem atrakcyjnym dla badań naukowych? Czym grozi ekspansja obcych gatunków inwazyjnych roślin? Ile rezerwatów przyrody istnieje w Krakowie? Jakie funkcje powinien spełniać współczesny ogród botaniczny? Jak nazywa się najwyższa i najstarsza palma w Europie? Jakie medyczne zastosowanie może mieć ekstrakt ze szczawiu zwyczajnego?
Odpowiedzi na wyżej wymienione pytania, a także wiele innych ciekawych tematów można znaleźć w specjalnej edycji „Alma Mater", tym razem poświęconej botanice. Ta niezwykle intrygująca i piękna dyscyplina nauki ma w Krakowie bardzo długą i bogatą tradycję. W tym roku mija bowiem nie tylko 100 lat od utworzenia przez prof. Mariana Raciborskiego, pierwszego w Polsce, Instytutu Botaniki UJ oraz 60 lat od powołania do życia Instytutu Botaniki Polskiej Akademii Nauk, ale także 230 lat od założenia przy Uniwersytecie Jagiellońskim, jednego z pierwszych w dawnych granicach Polski, ogrodu botanicznego.
Dla środowiska krakowskich uczonych przypomnienie tych trzech rocznic stało się pretekstem do podjęcia merytorycznej dyskusji dotyczącej przyszłości nauk botanicznych w naszym kraju. Punktem kulminacyjnym tej debaty będzie, co prawda, I Forum Botaników Polskich, zorganizowane w dniach 19–21 września br. w auli Collegium Novum, niemniej jednak święto botaników potrwa jeszcze do końca 2013 roku, który ogłoszony został Rokiem Botaniki Krakowskiej. W cykl jubileuszowych obchodów wpisuje się wiele ciekawych przedsięwzięć, w tym także monograficzne wydanie „Alma Mater", przygotowane we współpracy z przedstawicielami Instytutu Botaniki UJ: dyrektor Instytutu prof. Marią Zając oraz dr. hab. Piotrem Köhlerem.
Na łamach tej edycji pisma ponad 40 pracowników naukowych IB UJ prezentuje efekty swoich badań. Ich różnorodność jest imponująca! Warto się z nimi zapoznać, tym bardziej że zilustrowane zostały pięknymi fotografiami.
Rita Pagacz-Moczarska
- ŚWIĘTO KRAKOWSKICH BOTANIKÓW — z prof. Marią Zając rozmawia Rita Pagacz-Moczarska
- Alicja Zemanek — 100 LAT INSTYTUTU BOTANIKI UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO (1913–2013)
- Alicja Zemanek — POCZET DYREKTORÓW INSTYTUTU BOTANIKI UJ
- ZIELONA WIZYTÓWKA UNIWERSYTETU — z prof. Józefem Mitką rozmawia Rita Pagacz-Moczarska
- Alicja Zemanek — 230 LAT OGRODU BOTANICZNEGO UJ (1783–2013)
- Alicja Zemanek — POCZET DYREKTORÓW OGRODU BOTANICZNEGO UJ
- Bogdan Zemanek — OGRÓD BOTANICZNY UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO – WSPÓŁCZESNOŚĆ
- Eugeniusz Dubiel — SZATA ROŚLINNA KRAKOWA
- Józef Mitka — TAKSONOMIA I BIOGEOGRAFIA
- Adam Zając, Maria Zając — KARTOGRAFIA ROZMIESZCZENIA GATUNKÓW ROŚLIN KWIATOWYCH
- Maria Zając — INWAZJE ROŚLIN – ZARYS PROBLEMU
- Piotr Mleczko, Szymon Zubek — BADANIA MIKOLOGICZNE I ICH PRAKTYCZNE ZASTOSOWANIE
- Andrzej Joachimiak — KARIOLOGIA I CYTOGENETYKA ROŚLIN
- Elżbieta Kuta, Aneta Słomka — O INTELIGENCJI ROŚLIN
- Marzena Popielarska-Konieczna — ROŚLINNE KULTURY IN VITRO OD POJEDYNCZEJ KOMÓRKI DO KOMPLETNEJ ROŚLINY
- Bartosz Jan Płachno — RZECZ O ROŚLINACH MIĘSOŻERNYCH
- Krystyna Musiał, Maria Kościńska-Pająk, Bartosz Jan Płachno — BIOLOGIA ROZMNAŻANIA ROŚLIN KWIATOWYCH
- Halina Ślesak — BADANIA NAD PRZEDSTAWICIELAMI RODZAJU RUMEX
- Zbigniew Dzwonko — RÓŻNORODNOŚĆ BIOTYCZNA LASÓW I MURAW CIEPŁOLUBNYCH W POŁUDNIOWEJ POLSCE
- Krystyna Towpasz — KURHANY I GRODZISKA NA PŁASKOWYŻU PROSZOWICKIM
- Krystyna Harmata — PYŁEK W CENTRUM UWAGI
- Maria Olech — POWSTANIE PRACOWNI LICHENOLOGII I LICHENOINDYKACJI
- Agnieszka Słaby, Maja Lisowska — LICHENOINDYKACJA, CZYLI „POROSTY W WIELKIM MIEŚCIE"
- Maria Olech — DLACZEGO ANTARKTYKA JEST OBSZAREM TAK ATRAKCYJNYM DLA BADAŃ NAUKOWYCH
- ZAGRANICZNE WYPRAWY NAUKOWE
- Maria Olech — WSZYSTKIE LĄDY I MORZA WOKÓŁ BIEGUNA PÓŁNOCNEGO
- Anna Pacyna — MOJE WYPRAWY DO MONGOLII 1974–1977
- Stefania Loster, Krystyna Towpasz — PÓŁWYSEP BAŁKAŃSKI
- Agnieszka Nobis, Marcin Nobis — BOTANICZNE WYPRAWY DO SERCA AZJI
- Michał Węgrzyn — W POSZUKIWANIU GROZY ARKTYKI. BADANIA NA SPITSBERGENIE
- Jacek Madeja — WENEZUELA – RAJ PRZYRODNIKÓW
- Maria Lankosz-Mróz — SEMINARIA TERENOWE SEKCJI OGRODÓW BOTANICZNYCH I ARBORETÓW
- Marian Drużkowski — TERENOWA STACJA EKOLOGICZNA W POLANCE HALLERA
- Piotr Klepacki — ETNOBOTANIKA
- Jacek Madeja — „ZIARNO PRAWDY" – PALINOLOGIA NA USŁUGACH KRYMINALISTYKI
- Anna Drozdowicz — O MAŁYM GRZYBIE Z KRÓLEWSKĄ NAZWĄ
- Kaja Rola, Piotr Osyczka — WALKA O PRZETRWANIE NA ZWAŁOWISKACH POHUTNICZYCH
- Piotr Köhler — BOTANIKA NA MAPIE KRAKOWA
- Bogdan Zemane — ROŚLINY W HERBACH
- Piotr Köh — POLIHYMNIA I FLORA
- Wojciech Maksymilian Szymański — POTENCJALNE POŻYWIENIE ROŚLINNE CZŁOWIEKA W MEZOLICIE NA ZIEMIACH POLSKICH
- Donata Suder — DAWNE WAROWNIE KARPACKIE OSTOJAMI RZADKICH ROŚLIN
- Krzysztof Piątek — BADANIA W PARKU NARODOWYM CELAQUE (HONDURAS)
- Tomasz Kowalczyk — SEKCJA BOTANICZNA KOŁA PRZYRODNIKÓW STUDENTÓW UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
- Elżbieta Nowotarska — HORTITERAPIA W OGRODZIE BOTANICZNYM UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
- Maria Zając — WYDAWNICTWA INSTYTUTU BOTANIKI